Was Jezus alleen een voorbeeldig mens?
Jezus van Nazareth is de belangrijkste persoon die de wereld ooit gekend heeft. Niemand heeft zoveel invloed op de mensheid uitgeoefend als deze Galileese leraar van eenvoudige komaf. Onze tijdrekening is gebaseerd op zijn komst.
Hij is veruit de belangrijkste bron voor ons onderwijssysteem, onze waarden en normen, onze wetten, onze gezondheidszorg en onze liefde voor recht en vrijheid. De beeldende kunst, de muziek en de literatuur hebben de afgelopen tweeduizend jaar aan geen onderwerp zoveel aandacht besteed als aan Jezus.
Toch leven de meeste mensen in de praktijk volledig aan Hem voorbij, op een kleine minderheid na. Hij komt ons slecht uit. Zijn Naam alleen al geeft ons een onbehaaglijk gevoel. Dus wordt Hij doorgaans al bij voorbaat van de hand gewezen en wordt Hij afgedaan als een voorbeeldig mens, als een groot leraar. Meer niet.
Hij is veruit de belangrijkste bron voor ons onderwijssysteem, onze waarden en normen, onze wetten, onze gezondheidszorg en onze liefde voor recht en vrijheid. De beeldende kunst, de muziek en de literatuur hebben de afgelopen tweeduizend jaar aan geen onderwerp zoveel aandacht besteed als aan Jezus.
Toch leven de meeste mensen in de praktijk volledig aan Hem voorbij, op een kleine minderheid na. Hij komt ons slecht uit. Zijn Naam alleen al geeft ons een onbehaaglijk gevoel. Dus wordt Hij doorgaans al bij voorbaat van de hand gewezen en wordt Hij afgedaan als een voorbeeldig mens, als een groot leraar. Meer niet.
In Bijbels Optiek
Jezus was een groot Leermeester, de mensen hingen aan zijn lippen als Hij hen onderwees. Vaak haalde Hij zijn voorbeelden uit het dagelijkse leven van de ‘gewone man’.
Nu was Hij ongetwijfeld een voorbeeldig leermeester van uitzonderlijke klasse. Hij sprak met groot gezag. 'Gij hebt gehoord dat er gezegd is, maar Ik zeg u...' Hij sprak met grote eenvoud, zodat de gewone mensen Hem konden begrijpen. Zijn onderwijs had een opmerkelijke diepgang. 'Hebt uw vijanden lief. Doe goed aan degenen die u onrechtvaardig behandelen.' Dat is een veeleisende maar ook uiterst effectieve manier van omgaan met gewelddadige tegenstand.
Met zijn wijsheid legde Hij zijn tegenstanders keer op keer het zwijgen op. 'Geef aan de keizer wat van de keizer is, en aan God wat van God is.' Dat is een bijzonder origineel en onweerlegbaar bolwerk tegen ieder totalitair systeem gebleken. Het is het uitgangspunt voor iedere christelijke betrokkenheid bij politiek en samenleving. Jezus' onderwijs was recht op de man af en uiterst relevant voor het dagelijks leven. Hij besloot zijn indringende gelijkenis van de barmhartige Samaritaan met de veelzeggende woorden: `Ga heen en doe evenzo.'
Geen wonder dat de mensen versteld stonden van de leer van deze man die nooit hoger onderwijs had genoten. Geen wonder dat ze Hem overal volgden en aan zijn lippen hingen. 'Niemand heeft ons ooit zó onderwezen,' zeiden ze. Ze hadden gelijk.
Maar er is nog iets opmerkelijks aan Jezus en zijn onderwijs. Hij leerde niet alleen de hoogste normen die de mensheid kent, Hij hield zich er ook aan. Hij leerde de mensen niet alleen dat zij hun vijanden moesten liefhebben, maar vergaf ook degenen die Hem kruisigden. Hij riep de mensen niet alleen op hun leven voor hun vrienden af te leggen, Zelf deed Hij het ook. Hij leerde niet alleen dat het een zegen is arm te zijn, Hij leefde ook zo. Dat maakt hem opmerkelijker dan alle andere leermeesters. Hij was Iemand die de meest hoogstaande levenswandel predikte én in praktijk bracht. Hij belichaamde wat Hij zei.
Nu was Hij ongetwijfeld een voorbeeldig leermeester van uitzonderlijke klasse. Hij sprak met groot gezag. 'Gij hebt gehoord dat er gezegd is, maar Ik zeg u...' Hij sprak met grote eenvoud, zodat de gewone mensen Hem konden begrijpen. Zijn onderwijs had een opmerkelijke diepgang. 'Hebt uw vijanden lief. Doe goed aan degenen die u onrechtvaardig behandelen.' Dat is een veeleisende maar ook uiterst effectieve manier van omgaan met gewelddadige tegenstand.
Met zijn wijsheid legde Hij zijn tegenstanders keer op keer het zwijgen op. 'Geef aan de keizer wat van de keizer is, en aan God wat van God is.' Dat is een bijzonder origineel en onweerlegbaar bolwerk tegen ieder totalitair systeem gebleken. Het is het uitgangspunt voor iedere christelijke betrokkenheid bij politiek en samenleving. Jezus' onderwijs was recht op de man af en uiterst relevant voor het dagelijks leven. Hij besloot zijn indringende gelijkenis van de barmhartige Samaritaan met de veelzeggende woorden: `Ga heen en doe evenzo.'
Geen wonder dat de mensen versteld stonden van de leer van deze man die nooit hoger onderwijs had genoten. Geen wonder dat ze Hem overal volgden en aan zijn lippen hingen. 'Niemand heeft ons ooit zó onderwezen,' zeiden ze. Ze hadden gelijk.
Maar er is nog iets opmerkelijks aan Jezus en zijn onderwijs. Hij leerde niet alleen de hoogste normen die de mensheid kent, Hij hield zich er ook aan. Hij leerde de mensen niet alleen dat zij hun vijanden moesten liefhebben, maar vergaf ook degenen die Hem kruisigden. Hij riep de mensen niet alleen op hun leven voor hun vrienden af te leggen, Zelf deed Hij het ook. Hij leerde niet alleen dat het een zegen is arm te zijn, Hij leefde ook zo. Dat maakt hem opmerkelijker dan alle andere leermeesters. Hij was Iemand die de meest hoogstaande levenswandel predikte én in praktijk bracht. Hij belichaamde wat Hij zei.
In Bijbels Optiek
Jezus had niet alleen een hoogstaande levenswandel, maar Hij bracht zijn leer ook in praktijk, door zijn vijanden, die Hem kruisigden, te vergeven.
Ja, Jezus was een groot moreel leidsman. Maar noch Hij noch zijn volgelingen staan ons toe Hem af te doen als niet meer dan dat. Jezus was óf nog veel meer dan dat, óf in feite veel minder dan dat. De dingen die Hij beweerde, waren verbazingwekkend.
Geen gezond iemand heeft ooit zulke verstrekkende aanspraken gedaan. Hij zei dat Hij dc zonden van de mensen kon vergeven en dat Hij recht had op hun aanbidding. Hij zei dat alleen Hij de weg tot God, de waarheid over God en het leven van God kon aangeven. Hij zei dat Hij was gekomen om het verlorene te weken en te behouden, dat Hij zijn leven zou geven als een losprijs voor velen, dat Hij zou opstaan uit de dood en dat in het laatste oordeel iedereen aan Hem rekenschap zou moeten afleggen.
N.B. Het is goed de gedeelten uit de evangeliën eens na te lezen, waar Hij deze dingen zegt: Marcus 2:5, Johannes 20:28 en 14:6, Lucas 19:10, Matteiis 17:9 en 7:21-25.
Nee, Jezus liep niet overal te verkondigen: 'Ik ben God.' Dat zou uiterst misleidend en volkomen onbegrijpelijk zijn geweest. Maar, zoals Elton Trueblood het uitdrukte, 'alle vier evangeliën bruisen van de bovennatuurlijke aanspraken van Jezus. Als Hij niet meer dan een leermeester was, dan was Hij een zeer misleidend leraar.'
Hij deed zijn aanspraken niet alleen expliciet in uitspraken zoals boven genoemd, maar ook impliciet, door oude profetieën te vervullen, door daden te verrichten die in het Oude Testament alleen aan God waren voorbehouden, en door wonderen te doen. Hij zei dat Hij de almachtige God in onze wereld bracht.
Ja, Jezus was een groot moreel leidsman. Maar noch Hij noch zijn volgelingen staan ons toe Hem af te doen als niet meer dan dat. Jezus was óf nog veel meer dan dat, óf in feite veel minder dan dat. De dingen die Hij beweerde, waren verbazingwekkend.
Geen gezond iemand heeft ooit zulke verstrekkende aanspraken gedaan. Hij zei dat Hij dc zonden van de mensen kon vergeven en dat Hij recht had op hun aanbidding. Hij zei dat alleen Hij de weg tot God, de waarheid over God en het leven van God kon aangeven. Hij zei dat Hij was gekomen om het verlorene te weken en te behouden, dat Hij zijn leven zou geven als een losprijs voor velen, dat Hij zou opstaan uit de dood en dat in het laatste oordeel iedereen aan Hem rekenschap zou moeten afleggen.
N.B. Het is goed de gedeelten uit de evangeliën eens na te lezen, waar Hij deze dingen zegt: Marcus 2:5, Johannes 20:28 en 14:6, Lucas 19:10, Matteiis 17:9 en 7:21-25.
Nee, Jezus liep niet overal te verkondigen: 'Ik ben God.' Dat zou uiterst misleidend en volkomen onbegrijpelijk zijn geweest. Maar, zoals Elton Trueblood het uitdrukte, 'alle vier evangeliën bruisen van de bovennatuurlijke aanspraken van Jezus. Als Hij niet meer dan een leermeester was, dan was Hij een zeer misleidend leraar.'
Hij deed zijn aanspraken niet alleen expliciet in uitspraken zoals boven genoemd, maar ook impliciet, door oude profetieën te vervullen, door daden te verrichten die in het Oude Testament alleen aan God waren voorbehouden, en door wonderen te doen. Hij zei dat Hij de almachtige God in onze wereld bracht.
In Bijbels Optiek
Jezus deed veel wonderen, hier de genezing van een melaatse.
Hij zei dat mensen tot God konden komen door tot Hem te komen. Deze aanspraken komen ons op bijna iedere bladzijde van de evangeliën tegemoet. Alle geschriften van het Nieuwe Testament zijn ervan doortrokken.
Ze hebben vele Joden overtuigd, ondanks hun uiterst vasthoudende en onwankelbare monotheïsme.
Ze hebben sceptici, politieke leiders, prostituées, vissers en tollenaars overtuigd, zoals de eerste discipelen.
Ze hebben gewelddadige tegenstanders overtuigd, zoals de briljante en fanatieke Saulus van Tarsus die een krachtige gelovige werd. Zij hebben miljoenen mensen over de hele wereld overtuigd, tot op de dag van vandaag.
De stelling dat Jezus niet meer dan een morele leermeester was, is onhoudbaar. Zij gaat voorbij aan de helft van de bewijzen. Als Hij niet Degene is die God tot een werkelijkheid in ons leven maakt, door te delen in onze menselijke natuur, dan is Hij óf een onbetrouwbare leugenaar of een misleide imbeciel.
Waar waarom zouden we zijn beweringen wel geloven? Velen hebben zich immers uitgegeven voor iemand die ze niet zijn? De psychiatrische inrichtingen zitten vol met dergelijke misleide mensen. Het kan niet anders of het kost ons moeite Jezus te beschouwen als meer dan e,en mens. En toch, wat zijn de alternatieven?
Was Hij een oplichter? Dan zitten we met het feit dat liii iedere vorm van schijnheiligheid genadeloos aan de kaak stelde. Zou zijn hele optreden werkelijk gebaseerd kunnen zijn op een leugen? Is het mogelijk dat Hij Zich op de meest barbaarse manier ter dood liet brengen voor iets waarvan Hij wist dat het niet waar was?
Hij zei dat mensen tot God konden komen door tot Hem te komen. Deze aanspraken komen ons op bijna iedere bladzijde van de evangeliën tegemoet. Alle geschriften van het Nieuwe Testament zijn ervan doortrokken.
Ze hebben vele Joden overtuigd, ondanks hun uiterst vasthoudende en onwankelbare monotheïsme.
Ze hebben sceptici, politieke leiders, prostituées, vissers en tollenaars overtuigd, zoals de eerste discipelen.
Ze hebben gewelddadige tegenstanders overtuigd, zoals de briljante en fanatieke Saulus van Tarsus die een krachtige gelovige werd. Zij hebben miljoenen mensen over de hele wereld overtuigd, tot op de dag van vandaag.
De stelling dat Jezus niet meer dan een morele leermeester was, is onhoudbaar. Zij gaat voorbij aan de helft van de bewijzen. Als Hij niet Degene is die God tot een werkelijkheid in ons leven maakt, door te delen in onze menselijke natuur, dan is Hij óf een onbetrouwbare leugenaar of een misleide imbeciel.
Waar waarom zouden we zijn beweringen wel geloven? Velen hebben zich immers uitgegeven voor iemand die ze niet zijn? De psychiatrische inrichtingen zitten vol met dergelijke misleide mensen. Het kan niet anders of het kost ons moeite Jezus te beschouwen als meer dan e,en mens. En toch, wat zijn de alternatieven?
Was Hij een oplichter? Dan zitten we met het feit dat liii iedere vorm van schijnheiligheid genadeloos aan de kaak stelde. Zou zijn hele optreden werkelijk gebaseerd kunnen zijn op een leugen? Is het mogelijk dat Hij Zich op de meest barbaarse manier ter dood liet brengen voor iets waarvan Hij wist dat het niet waar was?
In Bijbels Optiek
Jezus vergiste zich niet, Hij leed niet aan grootheidswaanzin e.d., Hij was God zelf, in het ‘vlees’ gekomen om zondaars te redden van een gewisse eeuwige dood.
Of heeft Hij zich gewoon vergist? Deze verklaring is ontoereikend. Als de grootste leermeester van alle tijden zich heeft vergist over de basis van zijn leven en de kern van zijn leer, dan is Hij in feite helemaal geen groot leermeester. Als wij geen waarde toekennen aan wat Hij had te zeggen over zijn oorsprong en zijn gezag, waarom zouden we dan wel aandacht besteden aan de rest van zijn onderwijs?
Leed Jezus misschien aan grootheidswaanzin? Dacht deze leerling-timmerman veel meer van zichzelf dan hij in werkelijkheid was? Was hij geestelijk verward en zei hij daarom dat hij God was?
Deze stelling is moeilijk te bewijzen. Geestelijk zieke mensen vertonen doorgaans drie kernsymptomen. 1. Ze zijn niet in staat zich te verbinden met de werkelijkheid om hen heen, 2. ze kunnen nauwelijks persoonlijke relaties ontwikkelen en 3. ze zijn zeer gebrekkig in hun communicatie.
Zodra je deze symptomen maar noemt, wordt al duidelijk dat ze in het geheel niet op Jezus van toepassing zijn. Hij was een meester in communicatie, had een ongekend diep inzicht in de werkelijkheid en was meer dan enig ander mens in staat tot het leggen van liefdevolle en krachtige persoonlijke relaties. Jezus vertoont geen spoor van fanatisme of geestelijke onevenwichtigheid.
Jezus van Nazaret was niet slechts een groot leermeester. Daarvoor onderscheidt Hij Zich teveel van alle andere mensen. Je kunt Hem een leugenaar noemen als je denkt dat je die aantijging kunt onderbouwen. Je kunt zijn geestelijke toestand in twijfel trekken. Maar wat Hem beslist niet past, is het etiket `niet meer dan een groot leermeester'.
Of heeft Hij zich gewoon vergist? Deze verklaring is ontoereikend. Als de grootste leermeester van alle tijden zich heeft vergist over de basis van zijn leven en de kern van zijn leer, dan is Hij in feite helemaal geen groot leermeester. Als wij geen waarde toekennen aan wat Hij had te zeggen over zijn oorsprong en zijn gezag, waarom zouden we dan wel aandacht besteden aan de rest van zijn onderwijs?
Leed Jezus misschien aan grootheidswaanzin? Dacht deze leerling-timmerman veel meer van zichzelf dan hij in werkelijkheid was? Was hij geestelijk verward en zei hij daarom dat hij God was?
Deze stelling is moeilijk te bewijzen. Geestelijk zieke mensen vertonen doorgaans drie kernsymptomen. 1. Ze zijn niet in staat zich te verbinden met de werkelijkheid om hen heen, 2. ze kunnen nauwelijks persoonlijke relaties ontwikkelen en 3. ze zijn zeer gebrekkig in hun communicatie.
Zodra je deze symptomen maar noemt, wordt al duidelijk dat ze in het geheel niet op Jezus van toepassing zijn. Hij was een meester in communicatie, had een ongekend diep inzicht in de werkelijkheid en was meer dan enig ander mens in staat tot het leggen van liefdevolle en krachtige persoonlijke relaties. Jezus vertoont geen spoor van fanatisme of geestelijke onevenwichtigheid.
Jezus van Nazaret was niet slechts een groot leermeester. Daarvoor onderscheidt Hij Zich teveel van alle andere mensen. Je kunt Hem een leugenaar noemen als je denkt dat je die aantijging kunt onderbouwen. Je kunt zijn geestelijke toestand in twijfel trekken. Maar wat Hem beslist niet past, is het etiket `niet meer dan een groot leermeester'.
In Bijbels Optiek
Op Jezus Christus is eenvoudigweg geen etiket te plakken, want Hij was immers de unieke Zoon van God, die er was voor de schepping van de aarde, die dezelfde schepping in het leven riep en in de toekomst terugkomt om de kosmos te redden van de totale ondergang.
In zijn eigen dagen werd deze mogelijkheid nooit overwogen. Sommigen van zijn tijdgenoten vonden Hem gek, anderen hielden van Hem. Voor zover we kunnen nagaan, kreeg Hij nooit milde instemming.
Ook voor onze tijd is dit geen optie. We moeten Hem of we moeten Hem helemaal uit laten spreken.
Zijn persoonlijkheid en zijn woorden dwingen ons tot een positiebepaling. Wat moeten we aan met deze grote leermeester die zulke onmogelijke aanspraken doet? Zou het kunnen zijn dat Hij toch gelijk heeft?
Einde van dit artikel
In zijn eigen dagen werd deze mogelijkheid nooit overwogen. Sommigen van zijn tijdgenoten vonden Hem gek, anderen hielden van Hem. Voor zover we kunnen nagaan, kreeg Hij nooit milde instemming.
Ook voor onze tijd is dit geen optie. We moeten Hem of we moeten Hem helemaal uit laten spreken.
Zijn persoonlijkheid en zijn woorden dwingen ons tot een positiebepaling. Wat moeten we aan met deze grote leermeester die zulke onmogelijke aanspraken doet? Zou het kunnen zijn dat Hij toch gelijk heeft?
Einde van dit artikel