In Bijbels Optiek
Het proces
Ook al hadden oorspronkelijk de Sadduceeün het overwicht, later wonnen de Farizeeën meer invloed in het Sanhedrin. Zo werden wettelijke beslissingen niet in de mond van de regerende hogepriester gelegd, wat eigenlijk voor de hand had gelegen, maar in de mond van een farizese autoriteit.
En als dit ten aanzien van wettelijke zaken gold, hoeveel te meer dan in het geval van een mogelijk doodvonnis, waar het juist zo sterk op aankwam op het correct hanteren van de wettelijke voorschriften. Juridisch was het dus onmogelijk dat de hogepriester Kajafas een dergelijk doodvonnis had mogen uitspreken.
Ook al hadden oorspronkelijk de Sadduceeün het overwicht, later wonnen de Farizeeën meer invloed in het Sanhedrin. Zo werden wettelijke beslissingen niet in de mond van de regerende hogepriester gelegd, wat eigenlijk voor de hand had gelegen, maar in de mond van een farizese autoriteit.
En als dit ten aanzien van wettelijke zaken gold, hoeveel te meer dan in het geval van een mogelijk doodvonnis, waar het juist zo sterk op aankwam op het correct hanteren van de wettelijke voorschriften. Juridisch was het dus onmogelijk dat de hogepriester Kajafas een dergelijk doodvonnis had mogen uitspreken.
In Bijbels Optiek
Kajafas was in die tijd Hogepriester onder het Joodse volk en leider van het Sanhedrin. Als zodanig was hij de hoogste wetgevende autoriteit.
Ook het feit dat Jezus (zie Johannes 18:12-27) eerst voor Annas, de schoonvader van Kajafas werd geleid, toont wel aan dat men zich niet al te veel gelegen liet aan naleving van de regels en normen.
Gezien het feit, dat Annas al een hele tijd niet meer als hogepriester fungeerde omdat de Romeinen zich na een conflict van hem ontdeden, was er geen enkele juridische grond om Jezus voor hem te geleiden. Daar wijst Jezus dan ook op: “Waarom ondervraagt gij mij?” Jezus erkende dus het gezag van de oude man niet. Een boze gerechtsdienaar gaf Hem daarom een klap in het gezicht, en dat was alwéér een inbreuk op de regels: het was streng verboden een verdachte te slaan.
Ook nog een heel ander aspect toont aan dat de gebruikelijke vormen niet in acht werden genomen: het tijdstip van de rechtszitting!
Ten eerste was het de Farizeeën volgens Mishna 1, hoofdstuk 4 niet toegelaten om ‘s nachts te procederen in halszaken. Men moest overdag rechtspreken en ook bij dag afsluiten.
Bij vermogenszaken daarentegen mocht men overdag rechtspreken en ‘s avonds laat afsluiten. Bij vermogenszaken deed het er ook niet toe of men overdag afsloot met een vrijspraak of een veroordeling. Maar bij halszaken mocht men bij vrijspraak op de dag zelf sluiten, op de dag erna in geval van veroordeling. Daarom sprak men geen recht in halszaken op de dag voor Sabbat of voor een grote feestdag zoals in dit geval Pesach. De rechtszitting over Jezus was duidelijk een halszaak, maar door het niet naleven van de regels moet men ervan uitgaan dat de Farizeeën hierbij niet aanwezig waren.
Sterker nog: Van de ‘zitting’ ten huize van de hogepriester krijgen wij de indruk van een gesloten bijeenkomst, waar men alleen maar met speciale introducties binnen kon komen (Johannes 18:16).
Voor halszaken was men echter verplicht gebruik te maken van de speciale ruimte voor het Sanhedrin op de Tempelberg, om precies te zijn: in een stenen zaal op de binnenste voorhof. Een halsproces ten huize van de hogepriester was binnen de farizese traditie ondenkbaar! Het volk stond in het algemeen aan de zijde van de Farizeeën.
Wanneer Jezus populair was bij het volk, dan lag het dus voor de hand dat de Sadduceeën ‘s nachts in het geheim hun slag zouden slaan “uit angst voor het volk” (Lc 22:2). Bovendien hadden de Farizeeën, die deel uitmaakten van het Sanhedrin, indien ze aan de bijeenkomst bij Kajafas hadden deelgenomen, zeker een strikte naleving van de regels geëist!
Ook het feit dat Jezus (zie Johannes 18:12-27) eerst voor Annas, de schoonvader van Kajafas werd geleid, toont wel aan dat men zich niet al te veel gelegen liet aan naleving van de regels en normen.
Gezien het feit, dat Annas al een hele tijd niet meer als hogepriester fungeerde omdat de Romeinen zich na een conflict van hem ontdeden, was er geen enkele juridische grond om Jezus voor hem te geleiden. Daar wijst Jezus dan ook op: “Waarom ondervraagt gij mij?” Jezus erkende dus het gezag van de oude man niet. Een boze gerechtsdienaar gaf Hem daarom een klap in het gezicht, en dat was alwéér een inbreuk op de regels: het was streng verboden een verdachte te slaan.
Ook nog een heel ander aspect toont aan dat de gebruikelijke vormen niet in acht werden genomen: het tijdstip van de rechtszitting!
Ten eerste was het de Farizeeën volgens Mishna 1, hoofdstuk 4 niet toegelaten om ‘s nachts te procederen in halszaken. Men moest overdag rechtspreken en ook bij dag afsluiten.
Bij vermogenszaken daarentegen mocht men overdag rechtspreken en ‘s avonds laat afsluiten. Bij vermogenszaken deed het er ook niet toe of men overdag afsloot met een vrijspraak of een veroordeling. Maar bij halszaken mocht men bij vrijspraak op de dag zelf sluiten, op de dag erna in geval van veroordeling. Daarom sprak men geen recht in halszaken op de dag voor Sabbat of voor een grote feestdag zoals in dit geval Pesach. De rechtszitting over Jezus was duidelijk een halszaak, maar door het niet naleven van de regels moet men ervan uitgaan dat de Farizeeën hierbij niet aanwezig waren.
Sterker nog: Van de ‘zitting’ ten huize van de hogepriester krijgen wij de indruk van een gesloten bijeenkomst, waar men alleen maar met speciale introducties binnen kon komen (Johannes 18:16).
Voor halszaken was men echter verplicht gebruik te maken van de speciale ruimte voor het Sanhedrin op de Tempelberg, om precies te zijn: in een stenen zaal op de binnenste voorhof. Een halsproces ten huize van de hogepriester was binnen de farizese traditie ondenkbaar! Het volk stond in het algemeen aan de zijde van de Farizeeën.
Wanneer Jezus populair was bij het volk, dan lag het dus voor de hand dat de Sadduceeën ‘s nachts in het geheim hun slag zouden slaan “uit angst voor het volk” (Lc 22:2). Bovendien hadden de Farizeeën, die deel uitmaakten van het Sanhedrin, indien ze aan de bijeenkomst bij Kajafas hadden deelgenomen, zeker een strikte naleving van de regels geëist!